Sociologie Magazine: Roem en de celebrity-cultuur

De nieuwe Sociologie Magazine is uit. Met dank aan fotograaf Barend Fieret voor de fraaie coverfoto. En hartelijke dank aan alle medewerkers van dit nummer.

Uit het redactioneel: ‘(….) Het brein leeft, maar dit themanummer Roem laat zien dat de cultuur nog lang niet sterft. ‘Roem’ is een fraaie toepassing om de publieke opmars van de life sciences tegengas te bieden. Want we kunnen iedereen wel door die MRI-scanner halen, vervolgens ‘Marco Borsato’ toe fluisteren en zien welke delen van de hersenen fel kleuren, maar populair gezegd: fame zit niet alleen in je brain. Dat laat Max Weber goed zien.
Max Weber (1864-1920) is beroemd en dat wordt in 2014, anderhalve eeuw na zijn geboorte, gevierd. Onbekend is wat onderzoek van Weber’s overblijfselen zou uitwijzen, maar Weber zelf zou eerder in een niet-fysieke richting zoeken ter verklaring van zijn eigen roem. Zo definieert hij charisma in Wirtschaft und Gesellschaft (1921-2) als een niet-alledaagse kwaliteit van een persoonlijkheid die gewaardeerd wordt om krachten of eigenschappen die niet voor ieder ander toegankelijk zijn. De persoon is begaafd, door god(en) gezonden, vervult een voorbeeldfunctie, of wordt gewaardeerd als leider.
Nu vertrouw ik waar het Weber’s eigen charisma aangaat op een aspect als ‘begaafd’. En op wat volgens hem essentieel is, om ‘de duurzame relatie met een fangemeente van geloofsgenoten of krijgers, of een partijverband.’ En dat nu, die fangemeente, hebben Gordon, Merkel en Weber gemeen. Weber werd beroemd dankzij zijn vrouw, sociologe Marianne Weber, dankzij Talcott Parsons en door zijn trouwe lezers.
Ook op zoek naar haar fangemeente is de Nederlandse politiek en Jaap Kooijman laat zien hoe politici contact zoeken met een nieuwe, roemrijke culturele elite. Onze nieuwe columniste Liesbet van Zoonen begint zonder sterallures over ponskaarten en lost speels survey-moeheid op. En journalist Floris Alberse vertelt fraai hoe een gast in een talkshow in dienst van de kijkers wordt ‘geproduceerd’, op weg naar roem.’